Sensorische Informatieverwerking
Wat is sensorische informatieverwerking (SI)?:
Bij de sensorische informatieverwerking wordt er zowel gekeken naar de verwerking van de informatie op de verschillende zintuigen als ook naar de alertheid en de regulatie en co- regulatie daarvan. De zintuigen zijn onder te verdelen in de drie vertezintuigen: het zien (visueel), het horen (auditief) en het ruiken (olfactorisch) en de vier nabijheidzintuigen: het voelen (tactiel), het evenwicht (vestibulair) het houdings- en bewegingsgevoel (proprioceptief) en de smaak (gustatorisch). De interocepsis wordt tegenwoordig ook als zintuig genoemd en dit zegt iets over het waarnemen van interne processen zoals blaasvulling/ blaasleging, honger/ verzadigingsgevoel, etc.
Het totale proces van de informatieverwerking is te verdelen in: hoe wordt de prikkel ontvangen, welke (emotionele) betekenis wordt eraan gegeven en hoe kan de informatie omgezet worden in het (functioneel) handelen en/of gedrag. Via de zintuigen krijgt iemand zowel informatie van buiten zichzelf als ook informatie vanuit het eigen lichaam als feedback op wat gedaan is/ wordt. Dit totale proces is een voorwaarde om te komen tot plannen, ervaren, leren, etc. en schept daarbij de voorwaarden om de juiste alertheid te verkrijgen en behouden. Binnen de SI worden het tactiele, het vestibulaire en het proprioceptieve systeem ook gezien als “de bouwstenen” van de (sensorische) ontwikkeling.
Kinderen met problemen in de sensorische informatieverwerking reageren anders op hun omgeving dan kinderen die prikkels op de juiste sterkte binnen krijgen. Ze ervaren de wereld anders en kunnen daardoor opvallend gedrag vertonen. Kinderen die problemen hebben met aanraking, kunnen van streek raken van douchen, nagels knippen, tandenpoetsen, op blote voeten lopen. Het kan ook zijn dat ze voortdurend alles willen aanraken. Kinderen die problemen ervaren met beweging worden angstig als de voeten van de grond komen, zijn bang voor hoogtes of zoeken juist heel veel beweging op.
Kinderen met problemen met visuele informatie raken snel van streek bij fel licht of zijn snel afgeleid. Kinderen met problemen in auditieve informatie hebben een hekel aan harde geluiden of reageren niet op geluid.
Onderzoek en behandeling
Met betrekking tot de SI zal gekeken worden vanuit de theoretisch achtergrond van de Ayres Sensory Integration (ASI). De kernaspecten van een ASI interventie zijn sensorische en motorische activiteiten, afgestemd op het kind en in een speelse context met daarbij de juist uitdagingen om bewegen en participatie uit te lokken. Belangrijk hierbij is de relatie tussen kind en therapeut.
Door deze aspecten te volgen zal de neuroplasticiteit bevorderd worden, waardoor het kind kan komen tot (vernieuwde) adequate ‘adaptive responses’ die gebruikt kunnen worden in verschillende contexten. Het adviseren en betrekken van ouders en de omgeving (opvang, school etc.) speelt hierin een belangrijke rol.
Voor het onderzoek zal veelal gebruikt gemaakt worden van de SPM-2 en video-observatie. Met de SPM-2 kan op een valide en betrouwbare wijze inzicht verkregen worden in de verwerking van sensorische informatie van kinderen. Een verscheidenheid aan informanten (bijvoorbeeld ouders, leerkrachten, gezinsleden, begeleiders, de persoon zelf) kan de SPM-2 invullen.
Meer informatie
Op de website van de Nederlandse Stichting voor Sensorische Informatieverwerking: www.nssi.nl kunt u meer informatie vinden over si-problemen en hoe ze tot uiting kunnen komen.
Boeken:
- Uit de pas van Carol Stock Kranowitz
- Met plezier uit de pas van Carol Stock Kranowitz